FAQ - dieta

Autorem tego opracowania jest Marek. Ja jedynie przejrzałem i wprowadziłem drobne poprawki oraz uzupełnienia. Myślę, że należy Mu się uznanie za wykonaną pracę.

Spis treści:

1. Nowe spojrzenie na dietę masową i redukcyjną

2. Jakie stosować proporcje białka, tłuszczu i węglowodanów?

3. Jakie są dozwolone produkty na diecie paleo? Czego jeść dużo, co rzadko, a czego całkiem unikać?

4. Czy należy liczyć kalorie?

5. Ile węglowodanów zjadać przy sportach wytrzymałościowych?

6. W jaki sposób podejść do zmiany diety?

7. Jakie suplementy diety wybierać?

8. Posiłek okołotreningowy

9. Co z kwasowością mięsa? Czy grozi mi osteoporoza?

10. Czy duże ilości białka szkodzą nerkom?

11. Jaką dietę stosować aby zmniejszyć BF%?

12. Jaka pora dnia jest najlepsza na węglowodany?

13. Jak rozpoznać złą dietę?

14. Używki

15. Co z nabiałem?

16. Jakie tłuszcze wybierać?

17. Czy ryby są dobrym pokarmem?

18. Które zboża są zdrowe?

19. Czym zastąpić mąkę?

20. Dieta a zdrowie

21. Sugerowana literatura

1. Nowe spojrzenie na dietę masową i redukcyjną

Wersja diety paleo, zalecana na naszym blogu, jest jednocześnie dietą nisko-węglowodanową i opiera się przede wszystkim na mięsie, jajkach oraz zielonych warzywach. Jednym z głównych zaleceń jest ograniczenie spożycia węglowodanów poniżej 100g na dobę (ze zwróceniem uwagi na ich źródło) oraz zwiększenie spożycia białka i tłuszczy pochodzenia zwierzęcego w proporcji 1:1 do ilości ok. 2g na kilogram masy ciała u mężczyzn. U kobiet te ilości mogą być proporcjonalnie mniejsze.

Zasadniczą ideą tego sposobu odżywiania jest maksymalne dopasowanie diety do tego, do czego przystosowała nas ewolucja. Istnieje szereg dowodów na to, że człowiek jest istotą przede wszystkim mięsożerną. Szczegółowo dowody te omówione są m.in. w podanych niżej artykułach, a także w licznych publikacjach, z których część również została podana w pytaniu dotyczącym proponowanej literatury.

Z tego powodu staramy się również jeść żywność w jak najmniejszym stopniu przetworzoną, co jednak nie wyklucza obróbki termicznej, jedzenia nabiału ani nawet sporadycznie jedzenia nieco bardziej przetworzonych produktów. Oczywiście dobieranie konkretnych produktów do diety jest zawsze kwestią wysoce indywidualną ze względu na wszelkiej maści uczulenia czy nietolerancje pokarmowe. Dotyczy to zwłaszcza nabiału.

Link

Link

Link

Link

Link

Link

Link

Link

Link

Link

Link

Link

Link

Link

Link

2. Jakie stosować proporcje białka, tłuszczu i węglowodanów?

Jak z wieloma innymi rzeczami, tak i w tym aspekcie panuje pewna indywidualność. Teoretycznie, najlepsza proporcja białka i tłuszczu to 1:1 z minimalną przewagą tłuszczu. Do tego nie więcej niż 100g węglowodanów na dobę (dr Lutz zaleca dokładnie 72g i poniżej). Jednak jest kilka sytuacji, gdy te proporcje mogą być inne. Na przykład komuś, kto dopiero zaczyna przygodę z naszą dietą, może być ciężko jeść tyle tłuszczu. Organizm musi się przyzwyczaić do wydzielania odpowiednich enzymów itd. Z kolei osoba, której zależy na redukcji tkanki tłuszczowej powinna jeść jeszcze więcej tłuszczy, zwłaszcza okołotreningowo. Wyjątkiem są osoby mocno otyłe, którym na początku lepiej może się przysłużyć dieta z przewagą białka. Niektórzy mogą również potrzebować więcej tłuszczu niż białka ale nigdy nie powinno dochodzić do zbytniej dominacji jakiegokolwiek składnika w diecie.

Specjalnie pisałem dotąd tylko o proporcjach, ponieważ najbardziej indywidualną kwestią są konkretne ilości BTW. W zależności od płci, wieku, ilości stresu i obciążenia treningowego możemy potrzebować od ok. 1,5g do 3g, a czasami nawet i 4g białka i tłuszczu na kilogram masy ciała. Jednak te ostatnie wartości zarezerwowane są dla bardzo ciężko trenujących zawodowców. Dobrym punktem wyjścia dla początkującego będzie przyjęcie 1,5 - 2g BT na kilogram masy ciała i obserwacja, czy to za dużo czy za mało, a może w sam raz.

A ile dokładnie węglowodanów? Tu sprawa jest delikatna i dużo zależy od procentu tkanki tłuszczowej(BF%), insulinooporności itd. Generalnie im większy BF%, tym niżej warto zejść z węglami, żeby wyregulować pracę organizmu. Mimo to niektórzy źle reagują na zbyt niskie ilości węglowodanów, a stan ketozy, do którego prowadzi ich brak jest kiepsko zbadany (wynika to z tego, że zawsze kojarzył się naukowcom z głodem i jako taki był zwalczany - niemniej wywołuje go nie stan niedożywienia, ale brak dużych ilości węglowodanów, także sprawa jest otwarta - przykładowo Eskimosi w bardzo dobrym zdrowiu żyją w permanentnym stanie ketozy przez całe życie). Stąd sugerowana dolna granica ok. 30g. Górna wynosi ok. 150g na dobę, a złotym środkiem będzie coś około 70g dziennie. Docelowo należy poddać swój organizm pewnej obserwacji i każdy sam musi ocenić jaka ilość węglowodanów najlepiej mu służy. Z całą pewnością należy jednak stwierdzić, że ich nadmiar zawsze i w każdym przypadku pozostaje szkodliwy dla organizmu.

Zdecydowanie ważniejsze od ilości węgli jest jednak ich źródło. Jeżeli będzie nim pszenica albo ryż, to daleko nie zajedziemy. Najlepiej po prostu jeść trochę owoców, ziemniaków i do tego ewentualnie nabiał, dbając by nie było tego zbyt dużo (poniżej 100g węgli na dobę). Ważna uwaga: pewne ilości węglowodanów zawarte są w zielonych warzywach, jednak tych nie wliczamy do puli dobowej i jemy bez opamiętania :)

Uwaga: Aptekarska dokładność w dobowej puli BTW nie jest wymagana. Często padają pytania, czy coś złego stanie się, gdy zje się za dużo tudzież za mało białka albo tłuszczu. Otóż nie stanie się nic. Ważne jest, żeby zgadzało się to w ogólnym rozrachunku ale niekoniecznie w każdym posiłku czy każdego dnia. Oczywiście im mniej odstępstw tym lepiej, ale próba całkowitej kontroli gramatury BTW to już objaw szaleństwa :)

3. Jakie są dozwolone produkty na diecie paleo? Czego jeść dużo, co rzadko, a czego całkiem unikać?

Ogólnie można powiedzieć, że należy jeść dużo wszelkiego rodzaju mięsa (zwłaszcza tłustego) i do tego zjadać spore ilości zielonych warzyw. To jest podstawa, która obowiązuje praktycznie każdego, za wyjątkiem osób chorych na niektóre choroby, które jednak daleko wykraczają poza ramy FAQ oraz ewentualnie tych, którzy dysponują mięsem najwyższej jakości, od zwierząt pochodzących z hodowli ekologicznych, naturalnie karmionych, niefaszerowanych antybiotykami itp. - będą oni potrzebować znacznie mniej warzyw. Może się też zdarzyć, że niektórym pewne rodzaje mięsa nie będą służyć. Dotyczy to najczęściej drobiu, takiego jak kaczki i gęsi.

Do tego zwykle dochodzą jajka i nabiał. Nie zawsze, ponieważ niektórzy źle na te produkty reagują albo wręcz są uczuleni. Dotyczy to zwłaszcza nabiału - jeżeli wszystko w Twojej diecie jest w porządku, a efektów nie widać, spróbuj usunąć z niej nabiał, bo możliwe, że to on Cię otłuszcza. Możesz też spróbować przerzucić się na niepasteryzowany, ponieważ pasteryzacja rozbija niektóre enzymy zawarte w mleku i utrudnia jego trawienie. Kolejnym elementem, który warto dorzucić są orzechy i pestki - szczególnie orzechy laskowe i włoskie oraz pestki z dyni - pozostałe orzechy należy jeść z umiarem, a całkiem unikać orzeszków ziemnych.

Bardzo ważnym aspektem układania diety jest tzw. rotacja pokarmowa. Nigdy nie należy opierać diety na jakimś jednym produkcie. Raz jemy wieprzowinę innym razem kurczaka, a dalej jajka, nabiał itd. Ograniczanie się do jednego źródła białka to prosta droga do uczulenia pokarmowego. Dotyczy to zwłaszcza jajek, które łatwo uczulają, jeżeli oprzeć na nich całą dietę (co nie znaczy, że poza tym trzeba je jakoś specjalnie ograniczać).

Z węglowodanów należy wybrać takie źródło, jakie najlepiej nam służy. Najczęściej będą to ziemniaki albo niewielkie ilości owoców (ale nie w postaci soku!). Ziemniaki podobnie jak banany mają tę zaletę, że są w polskich warunkach jednym z lepszych źródeł potasu. Można też spróbować niektórych ziaren, takich jak np. gryka. Jeżeli jemy nabiał, trzeba pamiętać, że zawiera on trochę węgli. Węglowodanów z warzyw nie wliczamy natomiast do diety.

Kategorycznie unikamy:

pszenicy w każdej postaci, oraz wszelkich jej odmian i innych zbóż zawierających gluten, a także glutenu - najgorsza i zarazem najbardziej rozpowszechniona jest tzw. pszenica karłowata jednak również starsze i bardziej naturalne odmiany pszenicy (np. orkisz), mimo że zdecydowanie mniej szkodliwe, nie stanowią zdrowego pokarmu dla człowieka ;

soi w każdej postaci (często dodawana do różnych produktów i opisywana jako lecytyna albo białko roślinne - trzeba uważać) - mniej szkodliwa jest soja przefermentowana (np. tofu - ale i tej warto unikać);

ryżu - zwłaszcza białego;

białego cukru, fruktozy (poza owocami i miodem), syropu glukozowo-fruktozowego i wszelkich innych owoców nieskończonej wyobraźni producentów w dodawaniu cukru do jedzenia;

sztucznych słodzików takich jak np. aspartam oraz w ogóle wszelkiej chemii w pożywieniu - szczególnie benzoesanu sodu;

produktów odtłuszczonych i homogenizowanych (dotyczy zwłaszcza nabiału);

wszelkiej innej przetworzonej żywności, w tym wędlin (poza zaufanymi źródłami, gdzie mamy sprawdzony skład - obecnie rzadkość)

Do tego należy oczywiście pamiętać o odpowiedniej ilości wody - najlepiej przegotowanej i przechowywanej w szklanym naczyniu. Unikamy plastikowych butelek!

Ponieważ często pada pytanie, jakie warzywa wybierać, zamieszczam proponowaną listę.

- brokuły

- kalafior

- kapusta, zielona, biała, kiszona, pekińska

- sałata, rukola, rukiew

- brukselka

- cebula

- cukinia

- cykoria

- czosnek

- kalarepa

- kiełki

- ogórek

- pietruszka

- por

- rzepa

- rzodkiewka

- seler naciowy

- szczypior

- szparagi

Uwaga:

- szpinak - należy jeść z umiarem ze względu na zawartość szczawianów; duża zawartość żelaza jest natomiast mitem

- marchew - ostrożnie ze względu na sporą ilość węgli

- fasola - roślina strączkowa - raczej rzadko i nie za dużo

- pomidor i papryka to owoc nie warzywo

- ziarna słonecznika - zawierają fitoestrogeny i dużo omegi 6, więc też należy uważać

4. Czy należy liczyć kalorie?

Nie, gdyż poza pewnym niejasnym określeniem ilości spożywanego jedzenia, nie wnoszą one absolutnie nic do diety, niezależnie od tego czy się odchudzamy, chcemy nabrać masy mięśniowej czy utrzymać status quo.

Idea liczenia kalorii wzięła się z błędnej interpretacji zasad termodynamiki. "Jeżeli przyjmujesz więcej kalorii niż zużywasz, to przytyjesz" - zasadniczo stwierdzenie to jest prawdziwe, kłopot tylko w tym, że nic z niego nie wynika. Ktoś to kiedyś porównał do sytuacji, gdyby dyrektor sieci komunikacyjnej na pytanie czemu pociągi są przepełnione, odpowiedział: "bo więcej ludzi do nich wsiada niż wysiada." To prawda ale opisuje tylko samo zjawisko bez wyjaśnienia przyczyn.

Dlaczego tak jest? Dlaczego zwykłe obliczenie wartości energetycznej jedzenia nie wystarcza? Z dwóch powodów. Po pierwsze samo pojęcie kalorii jest niezbyt jasne i nie bardzo odnosi się do rzeczywistej energii, jaką dany pokarm dostarcza organizmowi (wartości kaloryczne różnych produktów oblicza się za pomocą spalania w specjalnej maszynie).

Po drugie metabolizm człowieka jest zbyt skomplikowany, żeby można było traktować jedzenie tak, jak się traktuje węgiel wrzucany do pieca. Tu nie chodzi o zwykłe "spalanie" ale o cały szereg procesów metabolicznych prowadzących do syntezy hormonów, białek, enzymów, budowy błon komórkowych itd.

Samo pojęcie "spalania kalorii" odnosi się tylko i wyłącznie do wytwarzania i zużywania ATP, procesu niezwykle ważnego ale i tak tylko jednego spośród ogromnej masy reakcji zachodzących w każdej chwili w organizmie. Niemniej nawet w tym przypadku kalorie nie są specjalnie użyteczne. Ta sama ich ilość w postaci węglowodanów i w postaci tłuszczu zupełnie inaczej wpływa na organizm i nie chodzi tylko o ilość wytwarzanego ATP ale o coś niemal równie ważnego, czyli równowagę hormonalną organizmu.

Dlatego niezależnie od przyjmowanych poglądów dietetycznych, zawsze należy liczyć poszczególne składniki pokarmowe, a nigdy kalorie.

Link
Link
Link
Link

5. Ile węglowodanów zjadać przy sportach wytrzymałościowych?

Często pada pytanie o dietę w sportach wytrzymałościowych. Panuje tu wiele mitów, kręcących się głównie wokół węglowodanów i tego, że większość ludzi nie rozumie, iż wcale nie są one niezbędne jako źródło energii. W rzeczywistości dieta, niezależnie od rodzaju uprawianego sportu powinna być praktycznie taka sama. Przyzwyczajony do tłuszczu organizm jest w stanie czerpać z niego energię dużo wydajniej niż z węglowodanów. Dotyczy to również posiłków okołotreningowych. Nie ma powodu aby znajdowała się w nich zwiększona ilość węglowodanów. Prawdę mówiąc, niewiele jest powodów aby w ogóle się w nim znalazły.

W praktyce jedyna różnica między dietą kulturysty i biegacza jest taka, że ten pierwszy potrzebuje więcej tłuszczu i białka. W sportach wytrzymałościowych wzrasta głównie zapotrzebowanie na wodę.

6. W jaki sposób podejść do zmiany diety?

Przechodząc na dietę paleo nie należy się nastawiać na to, że pójdzie nam to szybko i łatwo. Wszystko oczywiście zależy od tego, jak wyglądała nasza poprzednia dieta. Im mniej w niej było zbóż, przetworzonej żywności, cukru itp. tym będzie nam łatwiej. Organizm nieprzyzwyczajony do dużych ilości białka i tłuszczu może potrzebować czasu na adaptację. Im jesteśmy młodsi, tym szybciej i łagodniej to przebiega. Dwudziestolatek może spokojnie przerzucić się nawet z dnia na dzień ale im jesteśmy starsi, tym więcej czasu potrzeba i wolniej należy wprowadzać zmiany.

Najlepiej stopniowo dodawać do diety coraz więcej białka i tłuszczy i również stopniowo obcinać węglowodany, aż do poziomu 50-100g na dobę (dokładny poziom każdy sam sobie musi ustalić). Docelowo białka i tłuszczu powinno być ok. 2 g na kilogram masy ciała. Do tego oczywiście dużo zielonych warzyw. Jeżeli mało jemy tych ostatnich, to należy zacząć, najlepiej od razu, chyba że mięso, którym dysponujemy jest naprawdę najwyższej jakości.

Kategorycznie natomiast należy wyrzucić z diety cukier i pszenicę. Jedno i drugie uzależnia i jest groźne dla zdrowia. Nieco wolniej można eliminować z diety inne węglowodany, jak ryż czy różne kasze ale im szybciej pozbędziemy się z niej pszenicy, tym lepiej. Jeszcze jednym produktem, którego kategorycznie należy się pozbyć jest soja, tak niestety wszechobecna we współczesnym pożywieniu.

Czego należy się spodziewać podczas zmiany diety? Początkowo może dojść do spadku energii ale organizm szybko przyzwyczai się do pobierania jej z tłuszczy i do wydzielania odpowiednich enzymów i nie tylko wszystko wróci do normy, ale też przestaniemy być senni niedługo po posiłkach, co jest normą przy wysokim spożyciu węglowodanów. Nastąpi również poprawa snu, regeneracji oraz wzrośnie libido.

Początkowo mogą też występować różne problemy trawienne związane z dużą zmianą proporcji białka, tłuszczu i węglowodanów ale jeżeli same dość szybko nie ustąpią, może to oznaczać, że coś w diecie nam nie służy. W niektórych przypadkach to początkowe osłabienie i inne dziwne reakcje mogą oznaczać nic innego jak efekt odstawienia cukru, który uzależnia nie gorzej od alkoholu (sic!). Również pszenica wykazuje działanie uzależniające i pozbycie się jej często, choć na szczęście nie zawsze, wiąże się wręcz z objawami narkotycznego głodu.

Podsumowując, im łagodniej przeprowadzimy zmianę diety, tym naszemu organizmowi będzie łatwiej się z tym uporać jednak wymienione wyżej produkty są do tego stopnia szkodliwe, że należy się ich pozbyć od razu. Nawet jeżeli ktoś nie jest przekonany do diet typu lowcarb i do paleo, powinien wiedzieć, że soja, pszenica i cukier to trzy najbardziej rujnujące zdrowie elementy współczesnego pożywienia. Można do tego jeszcze dodać biały ryż, chociaż nie sieje on aż takiego spustoszenia w organizmie. Dobrym sposobem na łagodne przeprowadzenie zmian jest zastąpienie tych produktów zdrowymi źródłami węglowodanów, takimi jak ziemniaki, gryka i owoce, a następnie stopniowym redukowaniu ich ilości do optymalnego poziomu.

Link
Link

7. Jakie suplementy diety wybierać?

Odpowiedź na to pytanie jest bardzo prosta: te, które są nam w danej chwili potrzebne. Jeżeli ktoś z jakiegoś powodu nie jest w stanie dostarczyć swojemu organizmowi odpowiedniej ilości witamin czy minerałów za pomocą zwykłego jedzenia, wówczas powinien sięgnąć po suplementy. Odżywiamy się za pomocą jedzenia, a nie tabletek ale w praktyce okazuje się, że często to jedzenie jest wybrakowane. W praktyce oznacza to, w naszych warunkach, konieczność suplementacji magnezem i witaminą C. Tę ostatnią ciężko pozyskać w dużych ilościach z pokarmu. Z magnezem jest nieco lepiej, bo jest go dużo np. w daktylach, ale nie każdego stać, żeby kupować naprawdę porządne. Tych zwykłych sklepowych bym w każdym razie nie polecał. Do tego dochodzą oczywiście kwestie różnych chorób, powodujących niedobory albo zwiększone zapotrzebowanie, ale to są już rzeczy na tyle indywidualne, że wykraczają poza ramy tego skromnego opracowania. Teoretycznie, osoba żywiąca się najwyższej jakości mięsem, naturalnie uprawianymi warzywami i owocami (zwłaszcza leśnymi) i spędzająca sporo czasu na słońcu nie powinna potrzebować żadnej formy suplementacji. Jedynym wyjątkiem jest wit. C, którą warto czasami przyjmować w większych ilościach. Wymienia się też często kwasy omega-3 ale z tymi należy uważać ze względu na możliwe efekty uboczne, zwłaszcza przy większych dawkach. Pewne ich ilości są zawarte w mięsie i jajkach (Im lepiej karmione zwierzęta tym więcej). Jeżeli ktoś chce się tym suplementować nie powinien przekraczać 1 grama na dobę, a także zwracać uwagę na to, z czego dany preparat jest wyprodukowany, a także na ewentualne dodatki w postaci omega-6 i omega-9, gdyż tych w diecie mamy aż nadto i dodatkowa suplementacja może tylko zachwiać równowagę.

Co z suplementacją białkiem? Tak jak wyżej, jest ona potrzebna wtedy, gdy w diecie nie możemy dostarczyć wystarczającej jego ilości. Oscylując wokół 2-3 gramów białka na kilogram masy ciała, bardzo łatwo to zapotrzebowanie wypełnić. I, co ważne, takie białko (np. z jajek, mięsa albo podrobów) jest nie tylko dużo bardziej wartościowe ale i znacznie tańsze niż odżywki. A jeżeli ktoś ma dość pieniędzy i zasłania się brakiem czasu to znacznie lepiej wyjdzie na dobrych wędlinach (takich z mięsa, a nie soi). W praktyce, żeby odżywki białkowe naprawdę były potrzebne, trzeba by przyjmować tego białka ok 4-5g/kg masy ciała. Komu jest to potrzebne? Być może doświadczonym zawodowcom, którzy dobrze wiedzą, co robią i bardziej zależy im na wynikach niż na zdrowiu - na pewno nie osobie, która dopiero się uczy albo ćwiczy amatorsko. Wiele osób zażywa białko wyłącznie dlatego, że im smakuje i wolą je od normalnego jedzenia. Nie mówiąc już o ogłupieniu marketingiem. Producenci robią co tylko w ich mocy, żeby przekonać sportowców, że ich produkty są zdrowsze od normalnego jedzenia - im prędzej zdamy sobie sprawę że kłamią, tym lepiej na tym wyjdziemy.

Osobną kwestią jest jeszcze jakość takiego białka. Jaką mamy pewność, że nie ma tam dodatku np. soi albo pszenicy? Niewielką, nie mówiąc już o różnych poprawiaczach smaku, konserwantach itp. A mięso zawsze jest mięsem.

Na koniec zostają jeszcze suplementy wspomagające same treningi. W praktyce można się zastanawiać nad kreatyną i aminokwasami. Na pewno lepiej jest sobie odpuścić wszelkie suplementy na pompę mięśniową czy tym bardziej np. carbo. Jeżeli ktoś już bardzo chce się truć w ten sposób, to może zwyczajnie rozpuszczać sobie cukier w wodzie i popijać po treningu. Mięśni dzięki temu nie zbuduje ale zaoszczędzi sporo pieniędzy, które przydadzą mu się kiedyś na lekarstwa na cukrzycę.

Co do aminokwasów, mogą być przydatne w okresie bardzo ciężkich treningów (np. gęstościowych). Na pewno nie stosujemy ich ciągle. Również cykle kreatynowe mogą się pojawić najwyżej dwa, trzy razy w ciągu roku. Warto przy tym pamiętać, że obecnie bardzo ciężko o porządną kreatynę. Nie są to też w żadnym wypadku suplementy dla początkujących.

Podsumowując, na tyle na ile to możliwe, lepiej jest unikać jakiegokolwiek nienaturalnego pożywienia. Niestety świat, w którym żyjemy nie zawsze nam to umożliwia ale i tak zawsze lepiej wybierać naturalne, nieprzetworzone pokarmy niż tabletki albo proszek.

Link

Link

Link

Link

Link

Link

Link

Link

Link

Link

Link

Link
Link

Link

Link  -

(ciekawe fragmenty o wit. C)

Suplementacja wit. C i magnezem

Wit. C najlepiej i najekonomiczniej przyjmować w postaci czystego kwasu L-askorbinowego (do nabycia np. na allegro).

Zwracać uwagę należy na 3 rzeczy przy zakupie (dokładnie w tej kolejności):

1) czy nazwa brzmi „Kwas L-askorbinowy” (zwracać uwagę na formę L i numer CAS 50-81-7 i numer WE 200-066-2 identyfikujące substancję),

2) czy ma oznaczenie CZDA (czysty do analizy), ten spożywczy nie jest bowiem tak czysty jak CZDA (ma ok. 1 % zanieczyszczeń, choć jest trochę tańszy),

3) w jakim kraju został wyprodukowany

Na początek pół płaskiej łyżeczki rozpuścić w wodzie 2 razy dziennie i pić po posiłku. Z czasem można nieco zwiększyć dawkę. Ze względu na kwaśny odczyn warto jeszcze przepłukać usta czystą wodą. Jeszcze jedna uwaga co do węglowodanów. Wit C przyswajamy tak samo jak glukozę - ten sam mechanizm. Więc im więcej cukru we krwi, tym mniej możemy przyjąć witaminy C. Z tego powodu nie należy łączyć wit. C z węglowodanami.

W podobnej formie można również przyjmować magnez. Chlorek magnezu CZDA (również do nabycia na allegro) rozpuszczamy w wodzie i moczymy nogi przez 20 minut dwa razy tygodniowo. Ewentualnie dosypujemy od czasu do czasu do kąpieli albo robimy oliwkę i wcieramy w skórę. Należy uważać, żeby nie przesadzić bo łatwo przedawkować.

8. Posiłek okołotreningowy

Właściwie dwa posiłki. Jeden od godziny do kilkunastu minut przed treningiem (zależnie od tego co dokładnie zjadamy i od tempa naszego metabolizmu), a drugi jak najszybciej po treningu. W zależności od tego, czy zależy nam na nabieraniu masy mięśniowej czy na paleniu tłuszczu dobieramy w nim odpowiednie proporcje białka i tłuszczu. Bardzo ważne jest to, że w posiłku okołotreningowym praktycznie nie mają prawa pojawić się węglowodany. Ich udział powoduje wyrzut insuliny i obniża naturalny skok testosteronu i hormonu wzrostu, jaki ma miejsce podczas treningu. Tzw. okno węglowodanowe jest mitem. Co prawda po treningu rzeczywiście zwiększa się wrażliwość na insulinę ale bynajmniej nie oznacza to, że jedzenie w tym momencie cukru jest dobrym pomysłem, szczególnie biorąc pod uwagę, że większość ludzi ma w mniejszym lub większym stopniu rozwiniętą insulinooporność. Drugim argumentem wysuwanym za jedzeniem węgli okołotreningowo jest konieczność uzupełnienia zapasów glikogenu. W rzeczywistości posiłek okołotreningowy nie ma z tym wiele wspólnego, a glikogen uzupełniany jest na przestrzeni 24-48 godzin po treningu - zjedzenie nawet tony cukru po treningu nic w tym względzie nie zmienia.

Niektórzy polecają wypicie przed treningiem dobrej kawy. Poprawia ona wrażliwość na insulinę i może przyczyniać się do palenia tłuszczu. Należy jednak pamiętać, że musi być to kawa dobrej jakości. Kategorycznie odpadają kawy rozpuszczalne. Ważny jest również sposób parzenia. Popularna w Polsce "zalewajka" (niektórzy nazywają to kawą po turecku, chociaż to zupełnie co innego) to zdecydowanie najgorsza opcja. Pomijając ohydny smak, tak długi kontakt kawy z gorącą wodą może powodować wydzielanie szkodliwych toksyn. Z definicji posiłku okołotreningowego kawy pitej przed treningiem nie można oczywiście słodzić ani dodawać mleka. Jeżeli już to śmietany albo masła. Po treningu kawy pić nie wolno (ok. 3 godzin).

Białka i tłuszczu z posiłku okołotreningowego nie wliczamy do dobowej puli tych składników!

Skład posiłku okołotreningowego:

Jeżeli pracujemy nad masą mięśniową, posiłek powinien składać się z białka i tłuszczu w proporcji 1:1. To, ile dokładnie gramów BT, zależy od intensywności i długości treningu. Generalnie im więcej i ciężej ćwiczymy, tym więcej musimy jeść. Przykładowe posiłki: jajecznica na maśle/smalcu, tłuste mięso, kiełbasa lub wędliny (wysokie jakościowo), tatar, surowe jajka ze śmietaną, tłusty ser (najgorsza z dozwolonych opcji, gdyż zawiera trochę węgli) itp.

Podczas pracy nad redukcją poziomu tkanki tłuszczowej w posiłku należy zwiększyć udział tłuszczy w stosunku do białka. Najlepsze efekty można osiągnąć trenując na samym tłuszczu. Przykładowe posiłki: boczek smażony na smalcu lub gotowany, smalec, masło (niektórzy dodają masła do kawy - wbrew pozorom bardzo smaczne), podgardle lub inne bardzo tłuste mięso, tłusta śmietana (gorsza opcja ze względu na odrobinę węgli) itp.

9. Co z kwasowością mięsa? Czy grozi mi osteoporoza?

Zakwaszanie organizmu przez mięso jest jednym z głównych argumentów wysuwanych przez jego przeciwników. Ma ono obniżać pH organizmu i tym samym prowadzić m.in. do demineralizacji kości, które organizm wykorzystuje do utrzymania równowagi pH. Jest to prawda ale tylko częściowa. Po pierwsze znacznie gorszy wpływ na pH ma np. pszenica. Po drugie spożywanie zielonych warzyw o zasadowym pH (praktycznie wszystkich) pozwala łatwo kwaśne pH mięsa zrównoważyć. Po trzecie mięso powoduje wyrzut insulinopodobnego hormonu wzrostu (IGF1), który wpływa na wzrost i mineralizację kości. Wreszcie, zdaniem m.in. dr Ellisa, to co spożywamy nie ma takiego wpływu na równowagę kwasowo zasadową organizmu, jak wielu naukowców przypuszcza. Ellis powołuje się tu na mechanizmy autoregulacji organizmu i słusznie zauważa, że nawet niewielkie odchylenie pH doprowadziłoby szybko do śmierci.

Zapomina się przy tym o fakcie, iż organizm wykorzystuje właśnie protony pobrane z aminokwasów do wyrównania ph. Tak więc to dostarczane białka są po części gwarantem równowagi kwasowo-zasadowej.

Jak wyżej jednak, nie ma to większego znaczenia przy diecie z której wyeliminowane zostały zboża. Istnieje wiele społeczeństw (choćby nasi ulubieni Eskimosi) żywiących się samym mięsem, które bynajmniej nie uskarżają się ani na osteoporozę ani na inne dolegliwości wiązane z zakwaszeniem organizmu. Podnoszono wprawdzie argumenty o szczególnym przystosowaniu Eskimosów do takiej diety ale zostały one obalone w eksperymencie Steffansona.

Podsumowując, brak jest jakichkolwiek argumentów przemawiających za szkodliwym wpływem mięsa na równowagę kwasową organizmu.

Link

Link

Link  -

(tu opis eksperymentu Steffansona)

10. Czy duże ilości białka szkodzą nerkom?

Krótka odpowiedź brzmi: nie. Przynajmniej na pewno nie w sytuacji, kiedy oprócz białka znajduje się w naszej diecie odpowiednia ilość tłuszczu. Jedzenie samego białka rzeczywiście może wywoływać problemy. Stąd m.in. tzw. królicza głodówka, czyli zjawisko znane traperom, którzy zmuszeni byli do jedzenia przez długie okresy wyłącznie króliczego, bardzo chudego mięsa. Nie jest to zresztą w żadnym wypadku naturalny sposób żywienia, do jakiego przystosowała nas ewolucja. W naturze najczęściej białko występuje razem z tłuszczem i tak było zjadane przez naszych przodków. Im tłustsze zwierzę tym cenniejsze dla myśliwego.

Sam mit na temat szkodliwości białka wziął się z błędnej interpretacji badania przeprowadzonego na królikach karmionych soją, białkami kurzych jaj i wołowiną. Badanie wykazało, że króliki te padały na nerki, a wyniki bezmyślnie przeniesiono również na ludzi (podobna sytuacja powtórzyła się lata później z cholesterolem). Drugim źródłem są wyniki badań przeprowadzonych na ludziach chorujących na nerki, w których wykazano, że optymalną dla nich ilością białka jest słynne 0,8g na kilogram masy ciała. Wystarczy chwila zastanowienia i krytycznego myślenia, żeby dostrzec, iż wyniki te nijak się nie odnoszą do ludzi zdrowych.

Podsumowując, nie należy obawiać się spożywania dużych ilości białka, pod warunkiem, że równocześnie jemy sporo tłuszczu. Najlepiej żeby proporcja między nimi wynosiła 1:1 lub z lekką przewagą tłuszczu.

Link

(tu więcej o badaniach na królikach)

Link

 

11. Jaką dietę stosować aby zmniejszyć BF%?

Zasadniczo należy stosować taką samą dietę, jak została opisana w punktach 1-3. Osoba, która z typowej diety wysokowęglowodanowej przejdzie na dietę niskowęglowodanową w 90% przypadków w ciągu pierwszych paru miesięcy pozbędzie się co najmniej kilku procent BF bez żadnych specjalnych zabiegów. Taki efekt daje samo obniżenie spożycia węglowodanów, a także wykluczenie z diety produktów takich jak np. pszenica (W. Davis podaje, że jego pacjenci, którzy zdecydowali się wyeliminować z diety pszenicę chudli w ciągu kilku - kilkunastu miesięcy ok. 10kg i gwałtownie poprawiało się przy tym ich zdrowie). Warto jednak być konsekwentnym, gdyż organizm nie lubi huśtawek i po ewentualnym powrocie do dużych ilości węgli i ponownym ich obniżeniu efekt ten może być znacznie osłabiony.

Kolejnym krokiem (niekoniecznie trzeba z nim czekać aż tak długo) jest zwiększenie podaży tłuszczu w diecie i przede wszystkim stosowanie tłuszczu w posiłkach okołotreningowych (szczegółowo w pytaniu 8).

Bez większego wysiłku można obniżyć w ten sposób poziom tkanki tłuszczowej co najmniej do 15% (u kobiet ok. 25%). Dalsze obniżanie poziomu BF%, a szczególnie zejście z nim poniżej 10% (niezbędne aby uwidocznić mięśnie brzucha) wymaga już z reguły bardzo restrykcyjnego podejścia do diety, odpowiedniego treningu i czasami stosowania różnych manipulacji dietą.

Uwaga: osoby bardzo otyłe w początkowym okresie mogą spróbować diety niskowęglowodanowej z wysoką podażą białka. Bardzo ważne jest jednak aby pamiętać, że absolutnie nie może to być samo białko. Wymagana i niezbędna dla zdrowia jest odpowiednia podaż tłuszczu.

Ponadto otyłość wywoływana jest nie tylko przez czynniki dietetyczne. Prowadzą do niej niektóre leki zaburzające naturalną równowagę hormonalną organizmu (np. tabletki antykoncepcyjne), a także niektóre choroby. Zmiana diety będzie pomocna ale niewiele pomoże bez zdiagnozowania wspomnianych czynników. Szczególnie należy uważać w przypadku niektórych chorób takich jak np. zaburzenia pracy tarczycy ale to już daleko wybiega poza ramy tego posta.

Link
Link
Link
Link
Link
Link
Link
Link

  A także większość linków podanych w pytaniu 1.

 

12. Jaka pora dnia jest najlepsza na węglowodany?

Pytanie o tyle kłopotliwe, że tak naprawdę żadna pora dnia nie jest jakoś szczególnie optymalna. Dużo łatwiej powiedzieć kiedy ich nie jeść: przed snem, rano po przebudzeniu, a także przed i po treningu. Dużo zależy też od tego w jakiej formie te węgle spożywamy. Owoce należy jeść w osobnym posiłku i nigdy nie mieszać z mięsem, jajkami czy nabiałem. Ziemniaki można spokojnie dodać do obiadu, a w przypadku nabiału siłą rzeczy są one w składzie posiłku, więc też nie ma się czym przejmować, a jedynie pamiętać aby unikać nabiału w wyżej wymienionych porach.

13. jak rozpoznać złą dietę?

Dieta jest do poprawy jeżeli:

- nie wyeliminowano z niej zbóż, soi, cukru i ryżu

- zawiera dużo produktów przetworzonych

- zawiera dużo chemii

- nie zapewnia wystarczającej ilości tłuszczy i białka pochodzenia zwierzęcego

- zawiera zbyt dużo tłuszczów roślinnych (należy zwracać uwagę, by maksymalnie 8-10% puli tłuszczów w diecie stanowiły tłuszcze wielonienasycone)

- zawiera zbyt dużo produktów takich jak np. fasola, słonecznik czy orzechy inne niż włoskie i laskowe

- zawiera zbyt dużo węglowodanów

- jest monoskładnikowa

- brakuje w niej warzyw

- owoce są jedzone razem z mięsem

- zawiera zbyt dużo produktów smażonych

- zawiera cokolwiek smażonego na olejach roślinnych (smażymy tylko na smalcu, maśle i ewentualnie oleju kokosowym) - najgorsza do smażenia jest oliwa z oliwek

i wiele innych czynników. Tutaj wymieniam tylko najważniejsze i najczęstsze błędy.

14. Używki

Kawa - dozwolona w ilościach nie przekraczających granic zdrowego rozsądku :)

Ważne aby była dobrej jakości (najlepsze są u nas kawy włoskie, np. Lavazza), a także w odpowiedni sposób parzona. Z pośród licznych sposobów parzenia najbardziej godne polecenia są ekspres ciśnieniowy (byle porządny, wytwarzający duże ciśnienie) i znacznie tańsza moka (zwana również kawiarką). Dużo gorsza jest kawa z ekspresów przelewowych, a najgorsza - jeśli można to jeszcze nazywać kawą - kawa rozpuszczalna. Kawy najlepiej nie słodzić. Pita przed treningiem może pomagać w redukcji BF% (więcej w pytaniu 8).

Uwaga: część populacji źle reaguje na kawę. Jeżeli po kawie czujesz się mocno pobudzony albo senny, znaczy to, że pić jej nie powinieneś. Oczywiście osoba nie przyzwyczajona do kawy lub pijąca ją bardzo rzadko może się czuć lekko pobudzona po wypiciu mocnego espresso ale należy uważać, jeśli pobudzenie to jest zbyt silne albo nie mija mimo upływu czasu i przyzwyczajania organizmu.

Yerba mate - dozwolona, podobnie jak kawa. Bardzo dobre źródło witamin z grupy B. U niektórych osób może wywoływać uczulenia - dlatego nie u każdego wskazana. Istnieje wiele odmian yerby o różnej mocy, składzie i działaniu.

Alkohol - należy go spożywać z umiarem, a z uwagi na jego wpływ na układ nerwowy (oraz prawo) jest kategorycznie zabroniony dla dzieci. Pity stosunkowo rzadko i w niewielkich ilościach może rozluźniać układ nerwowy i działać pro-zdrowotnie (m.in. zwiększa wydzielanie DHEA). Wykazano, że wśród osób długowiecznych jest więcej osób pijących alkohol umiarkowanie niż całkowitych abstynentów. Ważny jest również rodzaj i jakość spożywanego alkoholu.

Piwo to bogate źródło kompletnie bezwartościowych węglowodanów i pite w nadmiarze przyczynia się do tycia. Należy również pamiętać, że mimo wszystko jest to najczęściej produkt zbożowy. Jak z każdym rodzajem żywności, tak i w tym przypadku najlepsze są oczywiście piwa produkowane naturalnie bez dodatku cukru, sztucznych słodów, a także niepasteryzowane i niefiltrowane. Dostarczają one pewną ilość mikroelementów ale mimo to piwa nie można traktować jako ich źródła, gdyż metabolizm alkoholu pochłania ich więcej niż jakikolwiek napój procentowy jest w stanie dostarczyć.

Wino z kolei zwykle zawiera siarczyny, a tak bardzo zachwalany resveratrol, chociaż istnieje dużo dowodów świadczących o jego pozytywnym wpływie na mózg, jest przede wszystkim zabiegiem mającym uzasadnić zdrowie i długowieczność Francuzów spożywających duże ilości tłuszczów nasyconych. Tyle samo wina piją zbożożerni Włosi i Hiszpanie i wcale tak bardzo tego zdrowia po nich nie widać.

Napoje wysokoprocentowe - tutaj zdecydowanie najlepsza jest czysta wódka ze względu na brak różnych potencjalnie szkodliwych dodatków. Zwłaszcza trzeba uważać na dodatki cukru i sztucznych barwników, aromatów itp.

Papierosy - bezwzględnie zakazane dla osoby dbającej o zdrowie.

Herbata - Można pić w niewielkich ilościach. Raczej należy unikać tzw. herbat owocowych ze względu na sztuczne dodatki aromatyczne.

Zielona herbata - reklamowana jako zdrowa ale dziwnie wielu osobom poważnie zaburza funkcjonowanie układu pokarmowego

Narkotyki - Ze względu na to, że to bardzo szerokie pojęcie, należy jedynie stwierdzić, że w większości są to substancje bardzo szkodliwe i często o silnym działaniu uzależniającym. Wbrew powszechnemu przekonaniu również popularna marihuana wywiera m.in. bardzo szkodliwy wpływ na układ nerwowy.

Niniejszy punkt ma tylko i wyłącznie na celu usunięcie pewnych wątpliwości. Proszę, by nie stanowił kolejnego asumptu do jałowych dyskusji. Nie należy też tego traktować jako zachęty do korzystania z jakichkolwiek używek.

Link
Link
Link
Link
Link
Link

15. Co z nabiałem?

Krowie mleko i przetwory z niego wytwarzane z całą pewnością nie są najbardziej naturalnym pokarmem dla człowieka, co nie oznacza, że nie mogą one stanowić dobrego źródła tłuszczu i białka. Wielu ludzi tylko pozornie nie toleruje dobrze nabiału, a problemem jest tak naprawdę to, co się z tym nabiałem robi. Przykładowo pasteryzacja niszczy część naturalnych enzymów zawartych w mleku, które ułatwiają jego trawienie. Stąd niektóre osoby, którym nabiał wcześniej nie służył, przekonują się do niego po przestawieniu na nabiał całkowicie naturalny. Niektórym jednak nawet taki nabiał może szkodzić i utrudniać budowanie sylwetki. Wówczas powinni oni całkowicie z niego zrezygnować.

A co z tymi, którym nabiał służy? Przede wszystkim najlepiej zaopatrywać się w nabiał możliwie jak najbardziej naturalny. Zwykła pasteryzacja nie jest jeszcze aż tak bardzo szkodliwa ale kategorycznie należy wystrzegać się takich rzeczy jak mleko UHT czy jakichkolwiek produktów homogenizowanych (90% sklepowych półek, nawet tych ekologicznych) oraz nafaszerowanych różnymi dodatkami poprawiającymi smak, konsystencję i kolor. Do tego dochodzą jeszcze rzecz jasna wszelkie produkty odtłuszczone - jemy wyłącznie naturalny, pełnotłusty nabiał. Osobną kwestią są jeszcze produkty nabiał udające, takie jak wszelkie "masełka", "mikesłka" i inne podobne mieszanki tłuszczy niewiadomego pochodzenia.

Węglowodany z nabiału wliczamy w dobową pulę naszych węgli.

Uwaga: ze względu na możliwy szkodliwy wpływ na stawy, nie należy łączyć dużych ilości nabiału z roślinami psiankowatymi (np. pomidor).

16. Jakie tłuszcze wybierać?

W zdrowej diecie powinny dominować zwierzęce tłuszcze nasycone i jednonienasycone. Najlepszym źródłem jest jak zawsze mięso (łopatka, karczek, podgardle, boczek, słonina, udka z kurczaka i każde inne tłuste mięso - uwaga: niektórzy źle tolerują tłuszcz z kaczek i gęsi). Nieco gorszym nabiał. Warto się przekonać do jedzenia smalcu i masła. Zwłaszcza ten pierwszy stanowi dobre i tanie źródło tłuszczu.

Unikać należy tłuszczy roślinnych, chociaż na niewielką ilość można sobie czasem pozwolić.

Chodzi tu głównie o zbyt dużą ilość wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Dodatkowo w tak popularnej oliwie z oliwek, a także wielu innych tłuszczach roślinnych, zawarte są związki pobudzające do produkcji estrogenów. Nie mówiąc już o tym, że oliwa łatwo się utlenia, co zresztą dotyczy większości tłuszczy roślinnych. Nigdy nie wolno spożywać ich na gorąco ani wystawiać na działanie promieni słonecznych. Właściwie z tłuszczy roślinnych jedynym wartym polecenia tłuszczem jest tak naprawdę olej kokosowy (można go też spożywać na gorąco).

Kategorycznie natomiast unikamy wszelkich margaryn i innych tłuszczy trans (w takie zamienia się właśnie oliwa z oliwek po podgrzaniu). Ich szkodliwy wpływ jest tak duży, że nawet niewielkie ilości mogą zaburzyć dietę i wywoływać różne choroby.

17. Czy ryby są dobrym pokarmem?

Pozornie ryby wydają się być doskonałym i zdrowym źródłem tłuszczy i białka. Niestety ze względu na coraz gorszy stan wód, w jakich dokonywane są połowy, często okazuje się, że zawierają one duże ilości metali ciężkich, w tym szczególnie niebezpiecznej rtęci. Z tego względu należy przyjąć prostą zasadę, że im większa ryba, tym rzadziej należy ją jeść gdyż więcej zdążyła nałapać owych metali. Dotyczy to przede wszystkim ryb morskich, chociaż stan rzek również budzi spore wątpliwości. W praktyce najgorszą rybą okazuje się tuńczyk, natomiast spokojnie można spożywać pewne ilości śledzi, sardynek, szprotek i innych niewielkich ryb morskich.

Warto też pamiętać, że coraz częściej ryby nie pochodzą z naturalnych połowów tylko z hodowli, gdzie żyją ścieśnione w mocno zanieczyszczonej wodzie i karmione w sposób, który dodatkowo pogarsza skład ich mięsa. Ryb hodowlanych należy więc unikać w sposób szczególny. Dotyczy to zwłaszcza tuńczyka. Ryby hodowlane to także karp, pstrąg, panga, sum, łosoś i inne. Polecić można natomiast mintaja, morszczuka z ryb tanich – dziko łowione ale niestety chude. Podobnie z dorszem. Świetny ale drogi jest halibut. Z mrożonych polecić można też mirunę, gładzicę, śledzia i miętusa. Unikamy rzecz jasna wszelkich ryb w oleju.

18. Które zboża są zdrowe?

Współczesny cud nowoczesnych technik uprawy i inżynierii genetycznej, pszenica karłowata, jest dla nas niczym więcej jak tylko toksycznym odpadem. Coraz częściej zdajemy sobie z tego sprawę, a efektem tego jest powrót do starszych odmian takich jak orkisz czy samopsza. Faktem jest, że są znacznie mniej szkodliwe od współczesnej pszenicy, ale wciąż zawierają tak szkodliwy gluten czy amylopektynę A, chociaż w zdecydowanie mniejszych ilościach. Krótko mówiąc z tego, co nigdy nie było dla nas specjalnie zdrowe na przestrzeni kilkudziesięciu lat (ściślej od lat 60. XX wieku) zrobiono dzisiejszy wybryk natury, który bezpośrednio przyczynia się do szeregu chorób związanych z tzw. syndromem metabolicznym.

Pewną alternatywą wydawać się mogą się zboża takie jak owies, gdyż nie są one spokrewnione z pszenicą i nie zawierają glutenu. W praktyce okazuje się niestety, że owies bardzo często krzyżuje się z pszenicą i jako taki już gluten zawiera. Ponadto wszystkie zboża, a owies w szczególności, mają to do siebie, że bardzo mocno wpływają na poziom cukru we krwi, przez co prowadzą do insulinooporności i co za tym idzie cukrzycy.

Osobnym jeszcze argumentem, podnoszonym w obronie zbóż, jest uznawanie za zdrowsze tzw. pełnych ziaren tj. zbóż posiadających swoją naturalną otoczkę. Zawierają one wprawdzie pewnie ilości witamin i mikroelementów ale i tak nie dość dużo, aby zrównoważyć ich zużycie podczas trawienia takiego zboża. Innymi słowy niezależnie od tego, jakie jemy zboże, na dłuższą metę wyjałowi ono nasz organizm z mikroelementów. Ponadto wiele roślin, broniąc się niejako przed zjadaniem ich przez zwierzęta, wydziela szkodliwe dla nich toksyny. Tak jest właśnie m.in. ze zbożami i brązowym ryżem. Na domiar złego okazuje się, że fragmenty tych ziaren mogą zalegać w jelitach powodując szereg dalszych problemów.

Link

 

19. Czym zastąpić mąkę?

To pytanie pada bardzo często, gdyż okazuje się, że po wyeliminowaniu pieczywa nie bardzo jest z czym zrobić kanapki czy np. upiec ciasto na święta. Są na ten problem dwa rozwiązania. Po pierwsze wzbogacać swoją kolekcję przepisów na mięso i jajka, kupować różnorodne sery, jeść urozmaicone warzywa itd. Drugim rozwiązaniem są różne alternatywy dla samego chleba, takie jak wypieki z mąki orzechowej czy opisane na blogu moskole.

Istnieje również kilka innych stosunkowo zdrowych mąk ale pomijając te orzechowe trzeba się pilnować by nie zjeść przy okazji zbyt wielu węglowodanów. Chodzi o takie mąki jak kokosowa czy amarantusowa. Należy uważać na słonecznikową czy migdałową, a całkowicie unikać ryżowej.

Link

Link

20. Dieta a zdrowie

Wielu twórców i propagatorów poszczególnych diet stara się nas przekonać, że to co proponują stanowi panaceum na wszelkie choroby. Nie ma sensu ukrywać, że jest to nieuczciwy zabieg marketingowy. Dieta jako taka ma bardzo duży wpływ na nasze zdrowie. Może z wielu chorób wyleczyć, może sprawić, że wiele nas ominie. Wreszcie może znacznie przedłużyć nasze życie. Jednak są osoby, które rodzą się z pewnymi chorobami, których na pewno sama dieta nie usunie. To samo dotyczy pewnych chorób nabytych. Musimy również zdawać sobie sprawę z czynników środowiskowych. Np. sposób radzenia sobie ze stresem ma praktycznie tak samo duże znaczenie dla zdrowia jak dieta. Równie ważny jest wysiłek fizyczny. Do tego dochodzą zanieczyszczenia środowiskowe.

Jeśli nawet we współczesnej medycynie występuje sporo nieuczciwych praktyce czy błędnych przekonań, nie należy całkowicie dyskryminować roli lekarzy. Trudno zaprzeczyć postępowi, jaki ciągle dokonuje się np. w chirurgii. To też przykład, że nie zawsze wystarczy sama dieta.

21. Sugerowana literatura

książki:

Gary Taubes "Dlaczego tyjemy i jak sobie z tym poradzić", "Good Calories Bad Calories" Link 

Willam Davis "Dieta bez pszenicy" Link

Robb Wolf "Paleo dieta"

Wolfgang Lutz "Życie bez pieczywa"

Walter Hartenbach "Mity o cholesterolu”

Strony internetowe dotyczące diety i mitów z nią związanych:

Link

Link

Link

Link

Link

Link