Najlepsza pora na treningi cz. 1

Większość tego co mam zamiar tutaj napisać jest efektem mojego wieloletniego doświadczenia, obserwacji, jak i opartych na nich przemyśleniach. Kluczowe pytanie brzmi: O której najlepiej ćwiczyć? Niestety człowiek podlega tylu zmiennych w życiu, iż nie ma na to pytanie prostej odpowiedzi. Wszystkie badania sugerujące, że najlepiej ćwiczyć rano, albo wieczorem czy też po południu zwykle nie mają wiele wspólnego z dobrze pojętą ścisłością naukową, a tym bardziej z praktyką życiową. Spróbujmy zatem wyjść poza typowe doniesienia, jakich pełno w sieci : "naukowcy odkryli, że..."

Życiowe realia

Nim przejdę do omawiania tego tematu muszę wyraźnie zaznaczyć jedną rzecz. Nie każdego z nas, a może nawet większości, po prostu nie stać na to, by dowolnie wybrać sobie porę dnia do ćwiczenie. Praca oraz inne obowiązki same narzucą nam czas, w którym będziemy mogli ćwiczyć. W tej sytuacji całe to rozważanie nie ma większego sensu. Jednak czasami udaje się dopasować optymalny czas treningu do ogólnego planu dnia. Jeśli tak nie jest, to nie należy się zbytnio tym faktem stresować i ćwiczyć wtedy, gdy możemy. Jaka będzie różnica w wynikach? Zapewne będzie to kilka procent, więc nie aż tak dużo. Niezależnie też od tego co napiszę poniżej, należy pamiętać, że organizm ludzki z czasem przyzwyczaja się tak do pór posiłków, jak i sesji treningowych.

Wszystko to sprawia, że pewnie nie zająłbym się tym tematem i nie powstałby ten artykuł, gdyby nie pojawiające się co jakiś czas pytania z tym związane. Szybko się przekonacie, że ustalenie optymalnego czasu na trening nie jest takie proste.

Melatonina

Pierwsza rzecz, z jakiej trzeba sobie zdać sprawę to fakt, że organizm ludzki stale się zmienia. Podlega różnym wpływom środowiskowym. To, że dzisiaj reagujesz tak a nie inaczej, nie oznacza, że za kilka lat nie będziesz reagował zupełnie inaczej. Bazując na tym, swego czasu Gironda wysnuł teorię, że młodzi ludzie powinni ćwiczyć rano, a starsi pod wieczór. O ile miał wiele innych wartościowych pomysłów, to akurat ta teoria nie ma żadnego przełożenia na fakty. Jest nie tylko nazbyt ogólnikowa, ale w zasadzie całkowicie błędna.

By to wyjaśnić zacznijmy od melatoniny. Jej wydzielanie podlega cyklowi dobowemu i mocno się zmienia z wiekiem. Oczywiście nie u wszystkich tak samo. Co więcej na jej wydzielanie wpływ mają tak czynniki środowiskowe, jak i nasze postępowanie. Niemowlęta wcale jej nie wydzielają, ale wszystko zmienia się już po mniej więcej pięciu miesiącach życia. U nastolatków dochodzi do kolejnej zmiany i przesunięcia zwiększonego wydzielania melatoniny na późniejsze godziny wieczorne. Ma to związek ze zwiększoną w tym wieku aktywnością hormonów płciowych - ważne, by zrozumieć, że bynajmniej nie chodzi tu tylko o testosteron, ale także estrogeny i progesteron. Dlatego właśnie młodzież lubi przesiadywać do późna. Nie byłoby w tym nic złego, gdyby nie fakt, że sztuczna ekspozycja na światło jeszcze bardziej ogranicza wydzielanie tego hormonu. Braki w diecie, szczególnie dotyczy to tryptofanu (np. skutek odchudzania się nastoletnich dziewcząt) - sprawiają, że melatoniny jest jeszcze mniej. Tu już zaczynają się coraz poważniejsze zaburzenia rytmu dobowego i snu. Często w późniejszym wieku odczuwamy właśnie te zaniedbania z okresu młodzieńczego, gdy rozregulowaliśmy nasz organizm.

Koło czterdziestego roku życia dochodzi do kolejnej zmiany. U wielu osób melatonina wydziela się znowu wcześniej i szybciej robią się senne. Wiek 40 lat jest tu umowny, bo bywa, że dzieje się tak znacznie wcześniej. Kolejna zmiana przychodzi gdzieś w okolicy 60-80 lat, w zależności od zdrowia i stylu życia danej osoby. Gdy organizm zaczyna się starzeć, to spada poziom wielu hormonów, także omawianej tutaj melatoniny. Dlatego często stwierdza się, że starzy ludzie nie potrzebują tyle snu. Tak naprawdę nie tyle nie potrzebują, co nie potrafią spać więcej. Zaś brak snu jeszcze przyspiesza starzenie organizmu.

 Mamy więc pierwszy element układanki, który reguluje naszą aktywność dobową, a tym samym ma wpływ na to, o której jesteśmy w najlepszej formie, a której w najgorszej. Należy przy tym brać pod uwagę porę roku - słońce świeci dłużej lub krócej - jak i korzystanie ze sztucznego oświetlenia. Nie wolno przy tym zapominać, że wszelkie świecące punkty np. diody z urządzeń, pogarszają jakoś snu, co potem przekłada się na wydolność w ciągu dnia.

Obfite posiłki

Po obfitym posiłku jelita mocniej pracują i potrzebują do tego celu więcej krwi. Dlatego też mniej krwi dochodzi do mózgu, co sprawia, że jesteśmy senni. Niektórzy próbują dopatrywać się w tym stanu chorobowego, ale jest to normalna reakcja. Wtedy też gorzej nam się myśli i pracuje. Dlatego nie jestem zwolennikiem wielkich posiłków przed treningiem. Na pewno nie wpłynie to dobrze na wyniki. Warto o tym pamiętać przy planowaniu rozkładu dnia.