Wzrosty i spadki siły. Analiza porównawcza wybranych metod cz. 4

Trzecia metoda

Gdyby po prostu można było stale dodawać obciążeń i rosnąć wszyscy dookoła byliby już wielcy i silni – w każdym razie ci, którzy regularnie trenują. Tak niestety nie jest o czym zapewne już się przekonaliście. W swojej pracy Zaciorski i Kraemer wyraźnie podkreślają, że im dłużej trenujesz tak samo, tym mniejsze korzyści odnosisz z treningu. Dlatego istnieją (w dużym uproszczeniu) dwie drogi, by dalej odnotowywać progres.

1. Manipulacja obciążeniem, tempem, zakresem powtórzeń

2. Zmiana ćwiczeń

Ta druga droga to nic innego, jak odwołanie się do opisywanych kiedyś przeze mnie form periodyzacji. Pierwsza w jakimś stopniu też, ale możemy ją rozumieć nieco inaczej. To właśnie nią pragnę się tutaj zająć i z braku lepszej nazwy zwać metodą starej szkoły. Jest ona bowiem zgodna z tym co robili starzy mistrzowie sportów siłowych. Tak naprawdę odmian tej drogi jest także wiele. Na koniec spróbuję pokazać jak to przykładowo może wyglądać.

W tej metodzie chodzi o dwie istotne zasady, które dotyczą wszystkich odmian.

1. Unikanie serii upadkowych, praca na poziomie 50-90% możliwości. Nie oznacza to, że czasem taka seria się nie zdarzy. Jedna czy dwie od czasu do czasu nieszczęścia nie czynią.

2. Organicznie ilości pracy na jednej sesji – mniej serii i ćwiczeń – na rzecz większej częstotliwości angażowania danych grup mięśniowych, czy łańcuchów kinematycznych. Przykładowo na jednym treningu robisz dipsy a na innym docisk. Angażujesz te same mięśnie choć w innym układzie. To pozwala ćwiczyć częściej, uniknąć znużenia, a jednocześnie dłużej notować postępy.

Do tych zasad musimy sobie dopisać jeszcze jedną. Tę, która wynika wprost z wcześniej zamieszczonego wykresu. Zawsze po okresie wzrostu następuje moment stagnacji lub nawet lekkiego spadku. Nie trzeba w tym momencie panikować, a wiedząc o tej zasadzie oszczędzimy sobie wielu stresów i gorączkowego poszukiwania dziury w całym czy też skakania z metody na metodę bez rzeczowego planowania. Byle coś szybko zadziałało! Warto pamiętać, że nikt nie jest w szczytowej formie cały rok, ani amator ani zawodowiec.

Teraz znowu musimy wrócić do naszego wykresu. Tym razem trzeba się dobrze przyjrzeć linii czerwonej. Nie jest powiedziane, że dokładnie tak będzie to przebiegało. Jednak trzeba się przygotować na to, iż w końcu do stagnacji dojdzie i wtedy trzeba będzie obniżyć ciężary lub zakresy. W wielu planach trójbojowych próbuje się przeciwdziałać przewidywanej stagnacji czy spadkowi formy poprzez przeplatania w każdym mikrocyklu dni ciężkich i lekkich. To pozwala niejako wydłużyć skuteczność danego planu, ale i tak w końcu dojdzie się do pewnej granicy i wtedy trzeba zrobić krok czy dwa w tył.

Jedną z moich ulubionych metod w ostatnich latach jest prosty schemat oparty o progres liniowy, choć nie do końca. Wygląda to tak, że np. robi się 3 serie robocze z zaniżonym ciężarem. Weźmy tu przysiady. Powiedzmy, że potrafisz zrobić 10 przysiadów z ciężarem 50kg, to jest mniej więcej Twój maksymalny ciężar dla tego zakresu. Więc po 2-3 lekkich seriach zakładasz 50kg na sztangę i robisz 3 serie po 2 powtórzenia. Następnym razem robisz 3 serie po 3 powtórzenia i tak aż dojdziesz do 10. Teraz ważny moment. Na następnym treningu dokładasz sobie 2,5kg i znowu robisz 3 serie po 2 powtórzenia. Zwróćcie uwagę co się dzieje – ciężar jest większy, ale z racji zmniejszenia zakresu organizm potraktuje to jako lżejszy trening. Potem oczywiście znowu kolejno robimy po 3 powtórzenia, 4, 5 itd.

Takie podejście pozwala na długi progres, ale rzecz jasna też nie będzie trwało w nieskończoność. W końcu dojdziemy do punktu, gdy już dodawać się nie da. Wtedy należy się cofnąć. Jednak nie robimy już od początku 50 kg 3 serie x 2, ale zaczynamy z nieco wyższej półki. Jeśli dajmy na to doszliśmy do 70 kg i tu złapała nas stagnacja lub najlepiej nawet wcześniej – wtedy, gdy czujemy, że robi się ciężko i już dużo więcej nie dodamy – cofamy się do 55kg i zaczynamy od nowa, czyli 55kg w 3 seriach x 2, potem x 3 itd.

To rzecz jasna tylko jedna z możliwości. Można manipulować tempem, można też cały czas wykonywać serie na tym samym zakresie – choć to będzie dla większości mniej skuteczne – i ostrożnie zwiększać obciążenia.

Na koniec muszę dodać, że przedstawione tu metody i formy ich stosowania to zaledwie wierzchołek góry lodowej. W praktyce treningowej istnieje wiele dróg lepszych i gorszych i trudno je wszystkie ująć nawet w kilkutomowym opracowaniu, a co dopiero w kilku krótkich artykułach. Mam jednak nadzieję, że takie krytyczne opracowanie pomoże Wam w jakiejś mierze poruszać się tym metodologicznym gąszczu.