Lekceważone przyczynki do zdrowia i do odchudzania cz. 4

Jeszcze trochę na temat snu

Napisano już o tym mnóstwo książek i artykułów. O ile w sprawach treningu czy żywienia można się spotkać z bardzo różnymi i najczęściej sprzecznymi opiniami, o tyle na temat roli snu w zasadzie wszyscy są zgodni. Czy w takim razie ma sens wracać do tego tematu? Myślę, że tak, bo nie wszystko do końca zostało powiedziane.

Napisałem już kiedyś i chyba nawet nie jeden raz, o tym jak bardzo różne włączone urządzenia mogą zaburzać sen. Świecące diody, choć pozornie ich nie widzisz przypominają oczy drapieżnika jarzące się w mroku. Czyli przypominają nam stare ewolucyjne zaszłości. Taki widok, nawet z pod zamkniętych powiek był sygnałem do przebudzenia się i walki lub ucieczki. Dziś w naszych mieszkaniach zwykle takich drapieżników nie ma, ale instynkt pozostał.

Kolejny problem to telefony komórkowe. Nawet jeśli nie wierzysz w zagrożenie, jakie mogą nieść naszemu mózgowi, to i tak najlepiej całkowicie wyłączyć telefon na noc. Dzięki temu uniknie się tego, że ktoś przypadkowo lub umyślnie przerwie Twój sen. Praktycznie od początku, gdy tylko stałem się posiadaczem komórki, zawsze wyłączam ją na noc. W zasadzie już na półtora godziny przed snem i włączam dopiero jakiś czas po porannej sesji treningowej. Jeśli ktoś w tym czasie chce do mnie dzwonić to jego problem. Naprawdę nie musi tego robić nocą, a jeszcze z czasów telefonu stacjonarnego pamiętam, że niektórym się to zdarzało. Czasami były to zwykłe pomyłki, ale i tak wystarczyły, by całkowicie rozbudzić i wytrącić ze snu.

Letnie obżarstwo

Jest jeszcze jeden ważny aspekt całej sprawy. Od kiedy mamy do dyspozycji światło elektryczne, zwykle siedzimy dłużej wieczorem. Z czym to się kojarzy naszemu organizmowi, który co by nie powiedzieć ma w niektórych sprawach dość pierwotne odczucia? Skoro dłużej jest jasno, to znaczy, że jest lato. W pewnym sensie nawet zimą w jasnym i ciepłym mieszkaniu organizm czuje się jak w lecie. Czego jest dużo w lecie? Owoców. To dobry czas, by się nieco ponad miarę napchać węglowodanami na zimę. Dzięki temu zyska się trochę tkanki tłuszczowej potrzebnej do przetrwania w okresie zimna i braku żywności. Skoro zaś nagle dla organizmu cały rok panuje lato, to - hulaj dusza piekła nie ma. Dochodzi do całorocznego obżarstwa. Trudniej się powstrzymać od zjadania większych ilości węglowodanów. Ma się większą chęć na słodkie itd. Zaś brzuch i ogólnie poziom tkanki tłuszczowej rośnie. Leptyna - hormon zmniejszający apetyt - też wytwarzana jest głównie w czasie snu. Im więcej snu, tym więcej leptyny, a tym samym mniejsza chęć na opychanie się bez opamiętania.

Jak temu zapobiec? Nie używać światła i nie ogrzewać mieszkania? Nie trzeba od razu popadać w skrajności. Potrzebne są tylko dwie rzeczy, by zapanować nad sytuacją. Pierwsze to świadomość tego procesu, który opisałem powyżej. Już samo to częściowo pomaga opanować obżarstwo. Druga to dbałość o odpowiednią długość snu. Organizm musi wystarczająco długo przebywać w ciemności i najlepiej wtedy po prostu spać.

Stresowanie się problemami ze snem

Rzecz jasna - i trzeba sobie to dobrze uświadomić - często teoria swoje, a życie swoje. Wystarczy mieć trochę hałaśliwych sąsiadów, by kilka razy przebudzić się w ciągu nocy. Czasem coś nas zestresuje czy zaabsorbuje w czasie dnia na tyle, że zakłóci nocny sen lub po prostu go spłyci. Tak bywa. Ze snem jest jak z dietą, należy dbać o jego jakoś, ale nie przejmować się drobnymi odstępstwami. Nie jesteśmy maszynami, by wszystko zawsze przebiegało dokładnie tak samo. Jeśli w nocy się przebudzisz to lepiej chwilę pomedytować niż się wkurzać, że znowu się w pełni nie zregenerujesz. Czasem nawet dobra zabawa może usprawiedliwić braki snu. Byle nie za często. Poprawa stanu samopoczucia jest tego warta. Dobrze jest też znaleźć sobie czas na krótkie popołudniowe drzemki. Im ciężej trenujesz, tym więcej snu się przyda. Nocą wydziela się również większa część testosteronu. Stąd jego nadwyżka nad ranem. Nie ma sensu utrącać tego procesu nadmiernym stresowaniem się jakością snu.

Już nawet nie ma co się rozwodzić na "prawidłową" postawą w czasie spania. Jest to już przykład galopującego fanatyzmu. Śpij, tak jak Ci wygodnie. Masz wypocząć, a nie się spinać. Na napięcie rdzenia i poprawną postawę przyjdzie czas na treningu. Może akurat spanie na brzuchu z wielu powodów nie jest dobrym rozwiązaniem, ale inne pozycje są dopuszczalne. I tak często człowiek przewraca się w czasie snu. Co wtedy? Należy skorygować postawę ciała? Bzdura. Chęć nadmiernej kontroli całego życia ludzi, przez niektórych delikwentów tytułujących się mianem "trenerów", "coachów", czy wręcz "legendarnych trenerów" - świadczy raczej o ich nadmiernie rozbuchanym ego i skłonnościach totalitarnych.

Na tym na razie zakończę ten cykl. Nie opisałem tu wszystkiego co związane jest z tym tematem, bo tak naprawdę jest to bardzo rozległa gałąź wiedzy, ale tylko chciałem zwrócić uwagę na kilka spraw, które często się pomija lub lekceważy. Czasami zaś nadmiernie demonizuje, jak opisaną wyżej pozycję w czasie snu.