Dieta - próba odpowiedzi na niektóre niejasności i wątpliwości cz. 8

Mikroskładniki cz. 1

Wiem, że ostatnio powtarzam to do znudzenia, ale muszę podkreślić jeszcze raz. Na nic się zdadzą wszelkie dyskusje nad proporcjami i ilością poszczególnych makroskładników, jeśli zabraknie odpowiedniej podaży mikroskładników. To wbrew pozorom czasem te mikrogramy decydują o tym, czy będziemy zdrowi i czy będziemy rosnąć, czy też nie. Część z nich jeszcze jako tako możemy pozyskać z samej żywności, część już niestety nie. I tu wchodzi dopiero sprawa suplementacji. Nie żadne kreatyny, aminokwasy, punp-idiot czy kretin -maas albo big-debil, ale właśnie dobre suplementy z mikroelementami.

Jakie brać mikroelementy? O jakiej porze brać witaminy? Na to pytania nie ma dobrej odpowiedzi dla wszystkich. Problem suplementacji jest dość złożony. Im gorsza jakościowo żywność, tym więcej różnych dodatków potrzebuje nasz organizm. Do tego dochodzi zwykle zła jakość większości aptecznych suplementów. Nie ma żadnych regulacji prawnych związanych ze słowem "naturalny". Dlatego producenci żywności czy suplementów mogą się nim posługiwać bez żadnych ograniczeń.

Wiele badań, których winkiem są wnioski, iż większe ilości witaminy C są szkodliwe, jest robiona właśnie na syntetykach. Jeśli chodzi o wspomnianą witaminę C to mamy tak naprawdę do wyboru dwie możliwości. Ta bardziej ekonomiczna zakłada spożycie kwasu L-askorbinowego wytworzonego w specjalnym procesie przez bakterie. Ta druga i zdecydowanie dużo droższa to witamina C pozyskiwana z aceroli lub czasem z dzikiej róży. Jednak w tym wypadku łatwo wpaść w pułapkę. Wiele aptek i firm oferuje witaminę C z aceroli, która tak naprawdę jest syntetykiem z dodatkiem aceroli. Z racji, że proces wytwarzania takiej witaminy jest bardzo drogi, prawdziwa witamina C z aceroli kosztuje przynajmniej kilkaset złotych za kilkaset gram. Mnie osobiście nie stać na wydawanie blisko tysiąca złotych za kilogram takiej witaminy, dlatego wybrałem opcję pierwszą, które jest znacznie tańsza. To tyle w związku z mądralami zalecającymi "prawdziwą witaminę C z bioflawonoidami".

W zasadzie nie ma jakiejś jednoznacznej zasady dotyczącej pory przyjmowania kwasu L-askorbinowego. Najlepiej nie brać jej wcześnie rano ani też zaraz po treningu. Chodzi o to, by nadmiernie nie ograniczać wydzielania kortyzolu, który też - w ograniczonej ilości - jest nam w tych momentach potrzebny. Można brać po posiłku lub osobno. Dużo tu zależy od wrażliwości żołądka. Przy problemach można zamienić kwas L-askorbinowy na jego wersję buforowaną. Jeśli ktoś jest w miarę zdrowy to powinno mu wystarczyć od 1 do kilku gram na dobę. W przypadku chorób czy stanów zapalnych przyda się znacznie więcej. U niektórych osób nawet po kilkadziesiąt gram. Ważne wtedy jest, by podzielić taką dawkę na więcej małych porcji. W przypadku silnych zatruć czy chorób nowotworowych powinno się podawać duże dawki witaminy C dożylnie, ale to już jest zadanie dla lekarza, gdyż trzeba dokładnie wiedzieć co i jak zrobić. Wbrew propagandzie większe dawki witaminy C ani nie "zakwaszają" organizmu ani nie powodują powstawania kamieni nerkowych. W przypadku, gdy te ostatnie już wcześniej się pojawiły należy zachować pewną ostrożność. Poza tym jedyne co nam grozi przy przedawkowaniu tej witaminy to biegunka. Witaminy C nie należy też przyjmować z ogórkami w żadnej postaci, gdyż te warzywa zawierają enzym, który niszczy tę witaminę.

Jeśli chodzi o witaminy z grupy B to od lat szukam czegoś sensownego i niestety muszą stwierdzić, że to co oferują polskie apteki nie nadaje się do spożycia. Wiele osób skarży się po ich przyjęciu na bóle wątroby czy inne dolegliwości. Dlatego najlepszym sposobem na uzupełnienie ewentualnych niedoborów będą płatki drożdżowe. Można nimi posypać dowolny posiłek. Muszą to być rzecz jasna drożdże nieaktywne.

Nieco lepiej wygląda sytuacja z witaminami rozpuszczalnymi w tłuszczach. Choć apteki też oferują różnej jakości towar, to sklep Jerzego Zięby jak na razie pozwala na zaopatrzenie się w dobrej jakości naturalne witaminy D3 czy A. Można też od razu kupić cały zestaw w jednej tabletce tzw. ADEK. W jego skład wchodzą witamina A, D, E i K2. Od razu dodam, że nie jest to tekst sponsorowany i nie mam nic wspólnego z tym sklepem.

Przy wyborze tego typu suplementów należy również sprawdzać jaki olej zawierają. Najlepiej, gdy jest to olej lniany. Należy je przyjmować z posiłkiem zawierającym tłuszcz. Przy czy ważna jest jedna zasada, o której często się zapomina. Nie należy jeść zbyt dużo tłuszczu. Namiar zostanie wydalony, a wraz z nim te witaminy.

Osobny problem to kwestia, ile mamy czy powinniśmy jeść witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Wokół tego tematu narosło mnóstwo nieporozumień. Ciągle straszy się nas tym, że można je przedawkować i muszę przyznać, że sam długo byłem pod wpływem tych opinii. Ciekawe, że duże dawki antybiotyków czy ładowanie dziecku 30 różnych szczepionek jakoś środowiska medycznego nie martwi. Przez lata pchano w mnie mnóstwo antybiotyków czym poważne zaburzone pracę jelit, natomiast zatok i oskrzeli jakoś nie wyleczono. Wyleczyła je w większych dawkach "niebezpieczna" witamina C!

Oczywiście, że można przedawkować witaminy rozpuszczalne w tłuszczach i jest to rzecz bardzo niebezpieczna. Jednak nie wspomina się tu od dwu ważnych faktach. Po pierwsze muszą to być dawki naprawdę wielkie, rzędu przynajmniej kilkudziesięciu tysięcy jednostek. Po drugie, jak zawsze ważna jest równowaga. Jeśli np. witaminę D3 bierze się razem z naturalną witaminą A, to bardzo trudno przedawkować tak jedną jak i drugą. Jeśli do witaminy D dodać K2 mamy pewność, że wapń w naszym organizmie trafi do kości a nie zacznie osadzać się w żyłach. Kiedyś K2 produkowały bakterie w naszych jelitach, obecnie różnie z tym może być, gdyż mało kto ma zdrową florę bakteryjną.

Uważam, że należy przyjąć zdroworozsądkowe podejście. Jeśli mamy brać profilaktycznie kilka tysięcy IU danej witaminy, to nie ma problemu. Natomiast jeśli ktoś decyduje się na bardziej agresywną formę suplementacji, czyli np. 10 000 IU czy więcej, wtedy bezwzględnie najpierw powinien zrobić badania poziomi witamin i badania te co jakiś czas ponawiać. Jednak straszenie kogokolwiek tym, że 1 tabletka takiego ADEKu brana dziennie może doprowadzić do przedawkowania, jest śmiechu warte. Jedna straszna rzecz jaka może się wydarzyć to poprawa stanu zdrowia i spadek dochodów firm farmaceutycznych! Prawda, że straszne?

Nie chciałbym, by ktoś uznał, że uważam, że można wszystko wyleczyć witaminami. Nie można, choć czasem większe dawki tychże mogą zdziałać cuda. To nie znaczy, że nie należy czasem sięgać po farmaceutyki. Jednak zadbanie o podaż odpowiednich mikroskładników może sprawdzić, że nie będzie to konieczne tak często.