Bieganie na zajechanie cz. 2

Polowanie uporczywe w paleolicie

Na podstawie opisanych w poprzedniej części praktyk meksykańskich Indian powstał kolejny mit naukowy. Jest nim teoria polowania uporczywego. Polegać to miało na tym, że grupa myśliwych biegnie za zwierzęciem tak długo aż to padnie z wyczerpania. Podobno człowiek rekompensuje sobie wytrzymałością brak szybkości. Jest to tylko częściowo prawdą. Na pewno nie przegoni w biegu konia czy innego czworonoga, ale będzie mógł dłużej maszerować i na większe odległości. W wielu kampaniach wojennych dawnych czasów konie padały szybciej z wyczerpania niż ludzie! Tak, tyle tylko, że ludzie większość drogi przebywali marszem a nie biegiem. Do długich marszów nawet ze sporym obciążeniem zdrowy człowiek jest przystosowany. Do wielogodzinnych biegów nie! Rzecz jasna, o ile nie jesteś żołnierzem, nie ma sensu z tym przesadzać. Do marszów jeszcze wrócę na końcu.

Wróćmy do polowania uporczywego i poddajmy je logicznej analizie. Jaki sens miałoby gonienie kilka dni jednego zwierzaka przez grupę mężczyzn, którzy mieli do wykarmienia nie tylko siebie, ale też swoje rodziny? Pamiętajcie, że ówczesne kobiety nie były anorektyczkami zadowalającymi się jednym jabłkiem na dzień! Ówczesne dzieci nie były tłustymi bobasami nad miseczką musli! "Tata, masz mięsko?". Wyobraźcie sobie dziesięciu facetów goniących z zapałem przez kilka dni małego króliczka. Straty sił i czasu nie zrekompensuje im taka zdobycz. Świadomie przesadziłem z tym królikiem, ale czy gonienie jelenia lub innego podobnego zwierzęcia będzie naprawdę dużo lepsze?

Jest sporo tematów kontrowersyjnych czy też dyskusyjnych w paleoarcheologii, ale w zasadzie wszyscy się zgadzają z tym, że już wczesne formy hominidów posługiwały się prostymi narzędziami z kamienia lub drewna. Z czasem wraz z rozwojem tych hominidów do bardziej zaawansowanych form, ewoluowały także narzędzia do nieco bardziej skomplikowanych - włócznie, proce czy w końcu łuki. Czy zatem nie jest rozsądniej przyjąć, że ludzie paleo używali kamieni i kijów rzucając nimi w zdobycz? Mogli też kopać doły na drodze do wodopoju a potem dobijać ofiarę, która w nie wpadła - kamieniami. Tak też często robili. Obie te metody są o wiele mniej czasochłonne i bardziej wydajne. Gdyby ludzie pierwotni postępowali według rad niektórych współczesnych naukowców, zapewne obecnie nie byłoby ani nas ani tych naukowców.

Zatrucie wodą

W czasie trwania maratonów zaleca się picie dużych ilości wody. Jednocześnie przemilcza się dość częste zatrucia nadmiarem wody, jakie występują u biegaczy. Zresztą nie dotyczy to tylko maratończyków. Niektórzy trenerzy zalecają, by na siłowni w trakcie treningów wypijać ileś tam litrów wody. Ten lęk przed odwodnieniem jest podobny lękowi przed katabolizmem. Oba są nieuzasadnione. Tymczasem zatrucie nadmiarem wody jest często bardziej realne niż odwodnienie. Udowodniono, że lekkie odwodnienie nie wpływa znacząco na zdolności motoryczne.

Nie twierdzę, że w czasie biegu czy ćwiczeń nie można wcale pić - choć w zasadzie nie widzę sensu picia w czasie treningu siłowego - jednak należy robić to z rozsądkiem i dużym umiarem. Dodatkowym czynnikiem ryzyka jest w tym wypadku dieta oparta na węglowodanach i brak dostatecznej ilości biała. Niedobory białka wywołują nadmierne wydzielanie wazopresyny i zatrzymanie wody w organizmie oraz zaburzenia równowagi elektrolitowej. Może dojść nie tylko do zatrucia wodą, ale też do hipercalcemii. Problem potęguje fakt, że także węglowodany wiążą wodę.

Problemy jelitowe

Większa część uczestników długodystansowych biegów ma problemy jelitowe. Powstało sporo poradników na temat tego co jeść a czego nie jeść przed biegiem i - o zgrozo - w czasie biegów. Wymienia się też mnóstwo przyczyn, a zapomina o tym, że główną przyczyną jest tu sam zbyt długi bieg. Kilkudziesięciokilometrowy bieg wywołuje silny stres w organizmie i zaburza pracę jelit. Jeśli do tego doda się nadmiar wody, wysoko-węglowodanową dietę zalecaną w sportach wytrzymałościowych, to skutek jest właśnie taki.

Nie wiem dlaczego uważa się, że bieg przez kilka godzin czy jakakolwiek inna forma wysiłku wymaga jedzenia w trakcie. Chyba jedyną przyczyną jest to, że taki pogląd napędza cały marketing wszelakich batoników proteinowych, zbożowych itp. Ten proceder tylko dodatkowo obciąża żołądek i jelita. Od tysiącleci ludzie najpierw pracowali czy polowali, a dopiero po zakończeniu jedli i wypoczywali. Teraz eksperci od zdrowia postawili wszystko na głowie.