Barki w szeroko rozumianym kontekście mobilizacji i rehabilitacji cz. 3

Kręgosłup

Na pracę barków ma bezpośredni i pośredni wpływ stan kręgosłupa. Bynajmniej nie tylko w obszarze piersiowym. Blokada stawów kręgosłupa lub blokada żeber może poważnie ograniczyć ruchomość barków. Kłopot w tym, że trudno takie problemy zdiagnozować samodzielnie. Niemniej trudno znaleźć lekarza, który przeprowadzi dokładne badanie palpacyjne. Często przyczyna problemu może leżeć w pewnym oddaleniu od jego występowania. Konieczne może okazać się badanie rtg połączone z palpacją. Ból może także wynikać z choroby narządów wewnętrznych, a nie tylko z problemów stawów, mięśni, czy nerwów. Blokada w obszarze kręgosłupa szyjnego może powodować ucisk naczyń krwionośnych, a tym samym często zawroty głowy i utratę równowagi. To akurat może sprawdzić prostym testem. Należy położyć się na plecach na ławie do wysikania, tak by głowa wystawała poza ławkę. W tej pozycji opuszcza się głowę w dół, robi obroty na boki itp. Jeśli wystąpią zawroty głowy czy mdłości, to znak, że należy poszukać dobrego specjalisty, który może zająć się kręgosłupem szyjnym. Przy czym raczej odradzam wizytę u kręgarza. Problematyka zaburzeń związanych z kręgosłupem lub rzekomo-kręgosłupowych jest bardzo szeroka (bywa, że to co uważane jest za ból kręgosłupa okazuje się guzem!). Czasem może nałożyć się kilka czynników, jak problem z kręgosłupem i jednocześnie którymś z narządów wewnętrznych. Tu mogę jedynie zasygnalizować pewne sprawy.

Inne możliwości

W pewnym sytuacjach może występować zapalnie ścięgien lub kaletki stawowej. Pisałem już sporo o problemach z rotatorami, można też znaleźć mnóstwo innych publikacji na ten temat. Jednak nie wolno tracić z oczu faktu, że problem poza mięśniami stożka rotatorów może dotyczyć np. ścięgien głowy długiej bicepsa.

Przykurczony najszerszy grzbietu stanowi kolejne ważne organicznie. W tym wypadku można pomóc sobie samodzielnie, ale wcale nie wystarczy po prostu wiszenie na drążku. Wprawdzie w tej pozycji mięsień wydaje się rozciągnięty, ale nie zawsze tak jest. Podobnie przenoszenie grzbietowe do pewnego stopnia rozciąga większość górnej części pleców, ale i to może nie wystarczyć. Mięsień najszerszy grzbietu nie tylko przyciąga ramiona do ciała, jak ciągle można przeczytać w różnych atlasach anatomii. Ma również sporo innych funkcji. Pracuje dość intensywnie także przy wyciskaniu, szczególnie w górę nad głową. Jest mięśniem pomocniczym w oddychaniu itd.

Rozciąganie, o którym wspomniałem polega na uklęknięciu przy krześle i oparciu na nim łokci. Ramiona powinny być zgięte w łokciach do kąta prostego. W tej pozycji opuszczamy głowę i ramiona w dół do oporu. W takiej pozycji należy wytrzymać nawet kilkadziesiąt sekund lub kilka minut. Krótkie statyczne rozciągania, tak radośnie promowane w sieci, nic kompletnie nie dają. Czasem nawet mogą szkodzić i pogłębiać przykurcze mięśni. Potrzebne jest długie spokojne i nie od razu za mocne rozciąganie lub the można zastosować metodę relaksacji poizometrycznej. Dodatkową zaletą tego ćwiczenia jest możliwość rozciągnięcia głowy długiej tak tricepsa jak i bicepsa, jeśli taka jest konieczność. Spotkałem się już z sytuacją, gdy w stawie łokciowym występuje hipermobilność, a górny przyczep bicepsa jest przykurczony. W takim wypadku trudno liczyć na dobre wydajne wyciskanie nad głowę.

Nietypowa budowa stawów

Często w medycynie sprowadza się wszystko do bardzo restrykcyjnych norm. Tymczasem powoli dociera do świadomości badaczy anatomii fakt, że istnieją osobnicze różnice i nie każda z nich jest od razu patologiczna. Na przykład wyróżnia się trzy typu ustawienie miednicy i wprawdzie jeden może być bardziej podatny na uszkodzenia lub stany chorobowe, ale przy odpowiedniej profilaktyce wcale takim stać się nie musi. W wielu wypadkach w stawie barkowym mamy do czynienia z płytką panewką stawową. To też predyspozycja do kontuzji, ale nie wyrok. Odpowiednio dobrane ćwiczenia, unikanie pewnych ruchów - i wszystko działa dobrze.

Nie oznacza to bynajmniej, że wszelkie nieprawidłowości można lekceważyć. Niestety, im później zacznie się rehabilitację - w sytuacji, gdy jest faktycznie konieczna - tym trudniej poprawić stan danego stawu. Osobny problem to błędne przekonania i metody wielu lekarzy albo fizjoterapeutów. Zwykle nie wystarczy iść do pierwszego lepszego ortopedy czy terapeuty, by otrzymać choć właściwą diagnozę. O leczeniu nie wspominając.