Nie do końca o odchudzaniu cz. 1

 Tytułem wstępu

Miałem już nie pisać o odchudzaniu, czyli głównie o żywieniu, ale temat ciągle powraca. Dochodzą też z czasem nowe poznane fakty, jak i własne oraz cudze przemyślenia. Jednak nie będzie to wprost tekst o odchudzaniu co bardziej o pewnych naturalnych metodach manipulacji hormonami, jak i o tym, że ciągle jeszcze nie do końca rozumiemy jak funkcjonuje człowiek. Nie jakiś statystyczny "człowiek", ale konkretna osoba. Często funkcjonowanie wielu osób wymyka się prostym ujęciom teoretycznym czy też założeniom takiej lub innej diety. Oto bowiem mamy przypadki ludzi zwiększających masę mięśniową mimo poważnych restrykcji żywieniowych. Mamy też takich, którzy dobrze rosną tylko przy poważnej nadwyżce - szczególnie białka. Takie osoby zwykle mają dobre predyspozycje do rozwoju muskulatury, ale warunkiem nieodzownym jest spora ilość jedzenia. Jednak błędem byłoby je naśladować bezkrytycznie, gdyż spora część populacji jedynie się otłuści tym sposobem.

Zawodowi kulturyści, a nawet spora część amatorów oraz znani aktorzy szybko zrzucający wagę czy przybierający na masie w miarę potrzeb - to jeszcze inny problem. Trzeba sobie uczciwie zdawać sprawę z faktu, że takie przemiany prawie zawsze wiążą się z chemicznym wspomaganiem. W grę wchodzi tu już nie tylko egzogenny testosteron, ale także hormony tarczycy czy hormon wzrostu. Do tego dochodzi podaż termogeników, które wcale nie są tak nieszkodliwe, jak się powszechnie zakłada oraz mnóstwa innych substancji jak diuretyki czy pewne rodzaje narkotyków. Wszystko to sprawia, że ktoś kto w miarę szanuje swoje ciało i zdrowie, nie będzie próbował naśladować tych protokołów. Często opisuje się działania zawodowców w fazie redukcji podając ich treningi i dietę, a zupełnie pomijając "nieistotny" szczegół, jakim jest wspomaganie farmaceutyczne. Dlatego potem tyle rozczarowań, że to jakoś nie działa! Wtedy zwykle mówi się o genach, jakimi obdarzyła natura tych zawodników, a odpowiedzią nie są wcale geny a po prostu strzykawka! Jasne, że do sportów siłowych lub sylwetkowych trzeba mieć odpowiednie predyspozycje, jeśli chce się wygrywać zawody, ale to zawsze tylko część prawdy.

Prosty przepis na odchudzanie

W zasadzie sprawa wydaje się niby prosta. Oto poniżej w wielkim skrócie przedstawiam prosty przepis na redukcję tkanki tłuszczowej:

1.) Przestawienie się na beta-oksydację jako główny szlak metaboliczny. - Już na tym etapie upada cała metoda i teoria liczenia kalorii. "Zmniejsz ilość spożywanych kalorii!" Jasne - niezależnie nawet o tego jak to będziesz przeliczał, czy na kalorie czy makroskładniki - zmniejszenie spożycia pokarmów powinno sprawić, że zaczniesz chudnąć. No właśnie, chudnięcie nie zawsze oznacza obniżenie poziomu BF. Możesz po prostu tracić wodę, możesz tracić mięśnie, a nawet masę kostną. Choć wbrew marketingowym straszakom (dziki katabolizm) nie tak łatwo tracić mięśnie, jeśli regularnie ciężko się trenuje, to jednak taki scenariusz jest możliwy przy przeciągającym się niedożywieniu. Dlatego okresowe przerwy w jedzeniu (np. kilkanaście godzin, albo 1 dzień na jakiś czas bez jedzenia) nie spowodują zaniku mięśni i pogorszenia wyników. Jednak ograniczenie się przez kilka tygodni do kilku listków sałaty - czy inne podobne wymysły - na pewno Cię wykończy. Jeśli nie wierzysz to obejrzyj zdjęcia ludzi z wyzwolonych obozów koncentracyjnych. Oni też mało jedli i ciężko pracowali!

By cały proces przebiegał zadowalająco, organizm musi mieć powody, dla których sięgnie po zmagazynowane zapasy energii w postaci tkanki tłuszczowej - o tym więcej w punkcie drugim. Musi jednak mieć także odpowiednie ku temu narzędzia, czyli w tym wypadku przetarte szlaki metaboliczne. Tu w grę wchodzi beta-oksydacja szlak wykorzystujący tłuszcz jako źródło energii. Jednak tak samo, jak wieloletni wegetarianie zaczynają narzekać na zgagę i inne problemy, gdy próbują zjeść jajko lub co innego zawierającego większą ilość białka, tak człowiek, który większość życia jadł mało tłuszczu będzie miał przyblokowany mechanizm wykorzystywania tłuszczu. U wspomnianych wege chodzi o niedobory kwasu solnego odpowiedzialnego w głównej mierze za trawienie białek. Skoro długo nie był potrzebny - jest wydzielany z znacznie mniejszych ilościach.

 

Dlatego zwykle zamiast raptownych zmian polecam stopniowe ograniczanie węglowodanów i zwiększanie ilości spożywanego tłuszczu. W ten sposób unikniemy różnych problemów jelitowych, a przy okazji doprowadzimy do reedukacji szlaku beta-oksydacji. To jeszcze niekoniecznie ketoza i nie każdemu ketoza będzie potrzebna do szczęścia, jednak nie chcę tu roztrząsać związanych z tym szczegółów. Organizm stopniowo zacznie też produkować więcej potrzebnych enzymów. Taki proces adaptacji trwa dłużej i trzeba więcej cierpliwości, ale na dłuższą metę bardziej się opłaci i na pewno jest zdrowszy.

2.) Ograniczenie podaży jedzenia, szczególnie węglowodanów, ale nie tylko. Jakby nie liczyć tego co zjadamy, by organizm mógł korzystać ze zgromadzonych zapasów tłuszczu musi dojść do pewnego niedoboru. Zwykle zakłada się ograniczenie węglowodanów i ten scenariusz na początku działa. Jednak, gdy już organizm przestawi się na pracę na tłuszczach trzeba ograniczyć także tłuszcz, by mógł skorzystać z tego zmagazynowanego. Natomiast białko, do czego jeszcze szerzej powrócę, nie powinno być na tym etapie nazbyt ograniczane. To nie tylko budulec mięśni, ale też enzymów i hormonów.

3.) Ciężka praca fizyczna np. treningi ale nie tylko. Bez tego będziesz tracił mięśnie a nie tłuszcz. Organizm musi dostać jasny komunikat, że do przeżycia konieczne jest zachowanie dużej masy mięśniowej. Jeśli ograniczy się aktywność przy jednoczesnych restrykcjach żywieniowych - prościej będzie pobierać energię z mięśni, a tłuszcz zachować na jeszcze gorsze czasy. Tu jeszcze raz należy przypomnieć zasadę o stopniowym ograniczaniu jedzenia, tak by mieć chęć i energię do pracy i nie chodzić ciągle w stanie głodu i rozdrażnienia.

Problem polega niestety na tym, że na pewnym etapie to działa, ale czasem jednak nie. W niektórych wypadkach i już przy dość niskim poziomie BF, ten prosty schemat może nie wystarczyć.